Ermenistan Azerileri

Önceleri sayıları birkaç yüz bin kişiye ulaşan, Ermenistan'da yaşayan Azeri ve diğer Türk nüfusun (Erivanlı, Yerevanlı, "Yeraz" veya Batı Azerbaycanlı (Qərbi Azərbaycanlı), Dağlık Karabağ Sorunu olduktan sonra (1988–1991) sayısı artık sıfıra yaklaşmıştır. Bu yıllarda Ermenistan Azerileri Dağlık Karabağ Sorunu yüzünden, baskı ve tecavüzlere^{[kaynak belirtilmeli]} maruz kalıp, Ermenistan'ı terk etmeye mecbur kaldılar. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin bilgilerine göre, Ermenistan'da halihazırda tahminen birkaç yüz Azeri yaşamaktadır. ki,^[1] bunların çoğunluğunu bölgede yaşayan Ermenilerle evlenmiş Azerileri ve yaşlı veya hasta olduğu için Ermenistan'ı terk edemeyen Azeriler oluşturmaktadır. Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin, raporuna göre, bu kişiler ayrımcılığa maruz kalmamak için adlarını değiştirmekte ve kimliklerini gizlemektedirler.^[2][3]

1828 yılından başlayıp 1988-1989 yıllarında zirveye ulaşan, “Türksüz Ermenistan” politikası yüzünden, şimdiki Ermenistan sınırlarında 605'ten fazla yerleşim biriminde hiçbir Azeri kalmamıştır. 1,5 milyondan fazla^{[kaynak belirtilmeli]} Azeri doğduğu toprakları terk etmek zorunda kaldı. 500 binden fazla silahsız Azeri öldürüldü.^{[kaynak belirtilmeli]} Hankendi'nden Akbaba'ya, Kazah'tan Göyçe^{[kaynak belirtilmeli]}'ye kadar Azerbaycan'ın 40 bin m²'lik toprağı Ermenilerin kontrolüne girdi. Ermeni tarihçisi Leo'nun yazdığına göre Batum Antlaşmasına göre Ermenistan'ın yüzölçümü 8.400 m² olarak belirlenmiştir, buysa ancak Sevan Gölü etrafında Ermenilerin defnedilmesi için bir mezarlık olacak büyüklükte bir toprak anlamına geliyordu.^{[kaynak belirtilmeli]} Buna karşın Azerilerin yaşadıkları toprağın büyüklüğü en az 20 bin m² kadar olmuştur. 1916 yılında Erivan Guberniyasında yaşayan Azeri nüfusu 373.582 kişiden oluşmaktaydı. Günümüzde aynı topraklarda bir tek Azeri kalmamıştır.^[4]

1. ^ Second Report Submitted by Armenia Pursuant to Article 25, Paragraph 1 of the Framework Convention for the Protection of National Minorities 27 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. 24 Noyabr 2004-də kabul olunup
2. ^ International Protection Considerations Regarding Armenian Asylum-Seekers and Refugees 16 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. United Nations High Commissioner for Refugees. Geneva: September 2003
3. ^ Country Reports on Human Rights Practices - 2003: Armenia 30 Ağustos 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. U.S. Department of State. 25 Fevral 2004-də açıqlanıb
4. ^ "Ermeni separatizmi və millî şovinizminin ideya-təşkilat əsasları". 9 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2009.